سمادی شلی وریاوا (WRYAWA) 8-5-8

وەسف

سمادی شلی وریاوا (WRYAWA) 8-5-8: چارەسەری هاوسەنگ بۆ بەرھەمی بەرز، کوالێتی نایاب، و بەرگریی ڕووەک

لە جیھانی کشتوکاڵی پێشکەوتوودا، دابینکردنی خۆراکی دروست لە کاتی دروستدا کلیلی سەرکەوتنە. جوتیارە زیرەکەکان دەزانن کە ڕووەک تەنها پێویستی بە یەک توخم نییە، بەڵکو پێویستی بە فۆرمۆلایەکی هاوسەنگ هەیە. لێرەدا، شانازی بە ناساندنی سمادی شلی وریاوا NPK 8-5-8 دەکەین. ئەم بەرهەمە، کە بە شێوەیەکی زانستی داڕێژراوە و ئێستا لە سێ قەبارەی کردەیی (1 لیتری، 5 لیتری، و 20 لیتری) بەردەستە، چارەسەری نموونەییە بۆ ئەو جوتیارانەی کە بەدوای زیادکردنی بەرھەم، باشترکردنی کوالێتی، و بەهێزکردنی ڕووەکەکانیاندا دەگەڕێن.

تێگەیشتن لە هێزی فۆرمۆلای 8-5-8

هێمای NPK 8-5-8 ئاماژەیە بۆ ڕێژەی سێ توخمی خۆراکی سەرەکی (ماکرۆ) کە بۆ گەشەی ڕووەک ژیانیین:

• نایترۆجین (N – 8%): “بزوێنەری گەشە”. نایترۆجین بەرپرسە لە گەشەی گەڵا و قەد (گەشەی ڕووەکی). ڕێژەی 8%ی هاوسەنگ یارمەتی ڕووەک دەدات کە قەبارەیەکی باشی هەبێت بەبێ ئەوەی زیادەڕەوی تێدا بکرێت کە ببێتە هۆی لاوازبوونی.
• فۆسفۆر (P – 5%): “بزوێنەری وزە و ڕەگ”. فۆسفۆر بۆ گەشەی سەرەتایی ڕەگ، گوڵکردن، و پڕۆسەی گۆڕینی وزەی خۆر بۆ وزەی کیمیایی زۆر گرنگە.
• پۆتاسیۆم (K – 8%): “پارێزەر و ڕێکخەر”. پۆتاسیۆم ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە ڕێکخستنی ئاو لەناو ڕووەکدا، گواستنەوەی شەکرەکان بۆ میوە، و گرنگتر لە هەمووی، بەهێزکردنی دیواری خانەکان. ئەم ڕێژە بەرزەی پۆتاسیۆم (8%) ڕاستەوخۆ هۆکارە بۆ ئەو سوودە سەرەکیانەی کە لەسەر ئەم بەرهەمە نووسراوە.

سوودە سەرەکییەکانی سمادی وریاوا 8-5-8 (وەک لەسەر پاکەتەکە هاتووە)

ئەم فۆرمۆلا هاوسەنگە سێ سوودی سەرەکی پێشکەش دەکات:

1. بەرزکردنەوەی بەرگری ڕووەک دژی نەخۆشی و ڕاکشان (Increase plant resistance): کێشەی ڕاکشانی قەد (Stalk lodging) و نەخۆشییەکان زۆرجار بەهۆی لاوازیی پێکهاتەی ڕووەکەوە ڕوودەدەن. پۆتاسیۆمی بەرز (K=8) دیواری خانەکانی ڕووەک ئەستوور و بەهێز دەکات. ئەمەش وا دەکات قەدەکان ڕەقتر بن و کەمتر تووشی شکاندنەوە و ڕاکشان ببن، هەروەها وەک قەڵغانێکی سروشتی دژی نەخۆشییە قارچکی و بەکتریاییەکان کاردەکات.
2. بەرھەمی بەرز و کوالێتی نایاب (High yield and quality): ئەم سمادە تەنها ژمارەی میوەکان زیاد ناکات، بەڵکو کوالێتییەکەشی باشتر دەکات. پۆتاسیۆم یارمەتی گواستنەوەی شەکر و ماددە خۆراکییەکان دەدات بۆ میوە، کە دەبێتە هۆی شیرینتربوونی تامی (وەک لە شووتیدا)، جوانتربوونی ڕەنگی (وەک لە تەماتەدا)، و گەورەتربوونی قەبارەی.
3. یارمەتیدان بۆ پێگەیشتنی زوو (Plant precocity): “Precocity” واتە زوو پێگەیشتن. بە دابینکردنی خۆراکی هاوسەنگ و ئامادە (شل)، ڕووەک تووشی “سترێس”ی خۆراکی نابێت. ئەمەش وا دەکات سووڕی ژیانی خۆی خێراتر و کاراتر تەواو بکات، کە دەبێتە هۆی پێگەیشتنی بەروبووم لە کاتێکی زوودا و یەکگرتوویی لە کۆکردنەوەی بەرھەمدا.

ۆچی فۆرمی “شل” هەڵبژاردەیەکی زیرەکانەیە؟

بەپێچەوانەی سمادە دانەدارەکان کە پێویستیان بە کات هەیە بۆ شێبوونەوە، سمادی شلی وریاوا 8-5-8 کاریگەری خێرای هەیە.

• هەڵمژینی خێرا: ماددە خۆراکییەکان ڕاستەوخۆ لەناو ئاودا دەتوێنەوە و ئامادەن بۆ هەڵمژین لەلایەن ڕەگەوە.
• ئاسانکاری لە بەکارهێنان: بە ئاسانی دەتوانرێت لە ڕێگەی سیستەمی ئاودێری دڵۆپە (Fertigation) یان بە شێوەی ڕەشاندنی گەڵا (Foliar spray) بەکاربهێنرێت.
• قەبارەی گونجاو: بەردەستە لە قەبارەی 1 لیتری بۆ باخچەی ماڵان و تاقیکردنەوە، 5 لیتری بۆ خانووە پلاستیکییەکان و باخە مامناوەندەکان، و 20 لیتری بۆ کێڵگە بازرگانییە گەورەکان.

شێوازی هەڵگرتن: وەک لەسەر لەبڵەکە ئاماژەی پێکراوە، “STORE IN A SHADE AND DARK/FRESH PLACE” (لە شوێنێکی فێنک، تاریک، و وشکدا هەڵبگیرێت).